Bảo hiểm xã hội một lần là gì? Cách tính BHXH 1 lần

Rút tiền bảo hiểm xã hội một lần sẽ đồng nghĩa với việc người lao động tự đưa mình ra khỏi hệ thống an sinh xã hội, theo Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM khẳng định. Tìm hiểu về bảo hiểm xã hội một lần trong bài viết sau của Tín Việt!
 

1. Thực trạng rút bảo hiểm xã hội một lần mới nhất 2022

1.1 Thực trạng rút bảo hiểm xã hội một lần tại Việt Nam

Theo thống kê gần nhất của Bảo hiểm xã hội Việt Nam trong quý I/2022, có gần 209.000
người rút bảo hiểm xã hội 1 lần. Riêng tại TP Hồ Chí Minh, số người rút Bảo hiểm xã hội một lần lên đến 37.000, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái.

Qua phân tích của có quan quản lý nhà nước, nguyên nhân chính cho sự gia tăng tình trạng rút BHXH một lần là do ảnh hưởng của dịch COVID-19 khiến người lao động cần nguồn tài chính nhanh chóng để trang trải trước mắt, một phần cũng vì họ chưa có sự hiểu biết đầy đủ về chính sách BHXH.

1.2 Thực trạng rút Bảo hiểm xã hội một lần trên thế giới

Nhiều nước không cho rút Bảo hiểm xã hội một lần
Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), nếu rút BHXH một lần, NLĐ không thể tính toán được cần chi tiêu số tiền mỗi tháng khi đã nghỉ hưu về già. Tại nhiều quốc gia, người đã về hưu mới rút BHXH một lần để khởi nghiệp, mua bất động sản hay hỗ trợ con cái, du lịch và có thể tiêu hết tiền trong thời gian ngắn.

Theo khảo sát của Quỹ Bảo trợ người lao động của Malaysia (EPF):  Hơn 70% số người rút tiền đã tiêu hết số tiền nhận một lần BHXH trong chỉ 03 năm và sau đó phải sống nhờ tiền trợ cấp của chính phủ dành cho người nghèo.

Theo Hiệp hội An sinh quốc tế (ISSA) và ILO, một số quốc gia không cho phép rút BHXH một lần bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Brazil, Canada, Argentina, Pháp, Nga và Đức.

Để hiểu rõ hơn về thực trạng này, mời các bạn theo dõi tiếp thông tin tổng quan về Bảo hiểm xã hội 1 lần dưới đây:
 

2. Bảo hiểm xã hội một lần là gì?

Bảo hiểm xã hội một lần là chế độ được xây dựng trên cơ sở của BHXH như một sự bù đắp một phần thu nhập của NLĐ trong trường hợp bị mất hoặc giảm thu nhập vì bệnh tật, thai kỳ, tai nạn… Theo đó, những người tham gia BHXH nếu đáp ứng một số điều kiện nhất được, sẽ được hưởng một khoản trợ cấp một lần hoặc sau một thời gian nhất định đóng BHXH.”
 

3. Đối tượng được hưởng Bảo hiểm xã hội một lần năm 2022

Những đối tượng được hưởng BHXH một lần theo quy định năm 2022 là:

• Người đủ tuổi hưởng lương hưu, chưa đủ 20 năm đóng BHXH, riêng với lao động nữ hoạt động chuyên/không chuyên trách tại xã/phường/thị trấn chưa đủ 15 năm đóng BHXH; Không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
• Người lao động đóng BHXH bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc, NLĐ tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không đóng BHXH, chưa đủ 20 năm đóng BHXH;
• NLĐ định cư tại quốc gia khác;
• NLĐ mắc một số căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng bao gồm: ung thư, liệt, xơ gan, phong, lao, HIV đã chuyển giai đoạn AIDS… theo quy định của Bộ Y tế;
• NLĐ thuộc trường hợp phục viên, xuất ngũ, thôi việc… nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu;

 

4. Cách tính BHXH 1 lần mới nhất năm 2022

4.1. Cách tính BHXH 1 lần với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc

Cách tính BHXH 1 lần với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc dựa vào số năm NLĐ đã đóng BHXH:

• Những năm đóng BHXH trước năm 2014: 1.5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH;
• Những năm đóng BHXH từ 2014: 02 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH;

NLĐ đóng BHXH chưa đủ 01 năm thì mức hưởng BHXH một lần bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

NLĐ là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an đang theo học có sinh hoạt phí mà đóng BHXH chưa đủ 01 năm thì mức rút BHXH bằng số tiền đã đóng, tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

4.2 Cách tính BHXH 1 lần với NLĐ tham gia BHXH tự nguyện

Cách tính BHXH 1 lần với NLĐ tham gia BHXH tự nguyện như sau:

• Những năm đóng trước năm 2014: 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH;
• Những năm đóng từ năm 2014 trở đi: 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Nếu thời gian đóng BHXH dưới 01 năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
 

5. NLĐ nên rút Bảo hiểm xã hội một lần hay hưởng lương hưu?

Theo đánh giá của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, nếu lựa chọn rút bảo hiểm xã hội một lần, NLĐ sẽ nhận “lợi trước mắt, thiệt thòi về lâu dài” bởi:

• NLĐ không được cộng dồn thời gian đóng BHXH mà tính thành thời gian BHXH mới nhất, không còn cơ hội hưởng lương hưu, mất đi nguồn thu nhập trang trải chi phí khi về hưu;
• NLĐ có cơ hội hưởng quỹ BHXH trả kinh phí để cấp thẻ BHYT với các quyền lợi khám, chữa bệnh nếu chon hưởng lương hưu;
• Khoản tiền đóng vào quỹ BHXH không mất đi mà được cơ quan BHXH đầu tư, bảo lưu. Nếu không may qua đời, người thân của NLĐ sẽ được nhận các trợ cấp mai táng, tử tuất.
• Nhận BHXH một lần là một thiệt thòi lớn cho NLĐ vì mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm NLĐ sẽ đóng 2,64 tháng, cao hơn nhiều với mức hưởng BHXH một lần những năm trước 2014 (1,5 tháng lương) và sau 2014 là 2 tháng lương;
• Người tham gia BHXH mức lương hưu của người lao động sẽ ổn định, được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế.