Tăng giảm vốn điều lệ của doanh nghiệp

Khi quyết định thành lập doanh nghiệp, một trong những vấn đề quan trọng cần lưu ý là xác định vốn điều lệ của doanh nghiệp. Vậy vốn điều lệ là gì? Tăng giảm vốn điều lệ quy định thế nào? Hay cùng Kế Toán Tín Việt tham khảo bài viết dưới đây
Vốn điều lệ là gì?
Căn cứ theo quy định tại khoản 34 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về khái niệm vốn điều lệ như sau:
Vốn điều lệ là một khái niệm cốt lõi trong lĩnh vực kinh doanh, đặc biệt quan trọng khi nói đến việc hình thành và phát triển của các doanh nghiệp. Vốn điều lệ được hiểu là tổng giá trị tài sản mà các thành viên hoặc chủ sở hữu công ty đã thực sự đóng góp, hoặc cam kết sẽ đóng góp, khi thành lập các loại hình công ty như công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty hợp danh.
Đối với công ty cổ phần, vốn điều lệ không chỉ dừng lại ở con số tài sản đã góp, mà còn bao gồm cả tổng mệnh giá của các cổ phần đã được bán ra hoặc được đăng ký mua bởi các cổ đông khi công ty mới được thành lập. Điều này có nghĩa là vốn điều lệ thể hiện cam kết tài chính của các thành viên, chủ sở hữu hoặc cổ đông đối với sự phát triển và vận hành của doanh nghiệp, và đồng thời cũng là cơ sở pháp lý để xác định quyền lợi và trách nhiệm của họ trong quá trình hoạt động của công ty. Việc hiểu rõ và quản lý vốn điều lệ là một yếu tố then chốt, giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định tài chính và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.

Các trường hợp tăng vốn điều lệ
Trường hợp tăng vốn điều lệ trong công ty TNHH hai thành viên trở lên
Vốn điều lệ của công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) hai thành viên trở lên khi đăng ký thành lập doanh nghiệp được xác định là tổng giá trị phần vốn góp mà các thành viên đã cam kết góp và được ghi nhận chính thức trong Điều lệ công ty. Đây là cơ sở để xác định mức độ cam kết tài chính của các thành viên đối với sự phát triển của doanh nghiệp. Trong quá trình hoạt động, công ty TNHH hai thành viên trở lên có thể điều chỉnh vốn điều lệ theo hướng tăng lên trong một số trường hợp cụ thể
- Công ty có thể tăng vốn điều lệ bằng cách yêu cầu các thành viên hiện tại đóng góp thêm vốn vào công ty. Điều này không chỉ giúp tăng cường tiềm lực tài chính mà còn củng cố cam kết lâu dài của các thành viên đối với công ty.
- Bên cạnh đó, công ty TNHH hai thành viên trở lên cũng có thể tăng vốn điều lệ bằng cách tiếp nhận thêm vốn từ các thành viên mới, mở rộng quy mô và tạo điều kiện cho sự tham gia của các nhà đầu tư tiềm năng.
Trường hợp tăng vốn điều lệ của công ty TNHH một thành viên
Trong trường hợp công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, vốn điều lệ được xác định tại thời điểm đăng ký thành lập doanh nghiệp là tổng giá trị tài sản mà chủ sở hữu công ty đã cam kết góp và ghi nhận trong Điều lệ công ty. Đây là yếu tố quan trọng để xác định trách nhiệm tài chính của chủ sở hữu đối với công ty. Công ty TNHH một thành viên có thể tăng vốn điều lệ thông qua hai phương thức chính.
Thứ nhất, chủ sở hữu công ty có thể quyết định tự mình góp thêm vốn, từ đó tăng cường nguồn lực tài chính cho doanh nghiệp.
Thứ hai, công ty có thể huy động thêm vốn từ các nguồn bên ngoài, nghĩa là từ những người không phải là chủ sở hữu công ty ban đầu. Quyết định về việc tăng vốn điều lệ, bao gồm cả hình thức và mức độ tăng, sẽ do chính chủ sở hữu công ty đưa ra, đảm bảo phù hợp với chiến lược phát triển lâu dài của doanh nghiệp.
Trường hợp tăng vốn điều lệ của công ty cổ phần
Vốn điều lệ của công ty cổ phần được xác định dựa trên tổng mệnh giá của các cổ phần mà công ty đã bán ra. Khi đăng ký thành lập doanh nghiệp, vốn điều lệ của công ty cổ phần là tổng mệnh giá của các cổ phần đã được đăng ký mua và được ghi nhận trong Điều lệ công ty. Công ty cổ phần có thể tăng vốn điều lệ bằng cách chào bán thêm cổ phần ra thị trường. Việc chào bán này có thể được thực hiện theo nhiều hình thức khác nhau, phù hợp với chiến lược phát triển của công ty.
Đầu tiên, công ty có thể chào bán cổ phần cho các cổ đông hiện hữu, tạo điều kiện cho các cổ đông hiện tại gia tăng phần sở hữu của mình.
Thứ hai, công ty có thể thực hiện chào bán cổ phần riêng lẻ, nghĩa là bán cổ phần cho một số nhà đầu tư cụ thể đã được lựa chọn trước. Cuối cùng, công ty có thể tiến hành chào bán cổ phần ra công chúng, thu hút sự tham gia của một lượng lớn nhà đầu tư trên thị trường. 
Trường hợp tăng vốn điều lệ của công ty hợp danh
Đối với công ty hợp danh, vốn điều lệ là tổng giá trị tài sản mà các thành viên công ty đã đóng góp hoặc cam kết sẽ đóng góp khi công ty được thành lập. Điều này không chỉ phản ánh mức độ cam kết tài chính của các thành viên mà còn là cơ sở để xác định trách nhiệm và quyền lợi của họ trong quá trình hoạt động của công ty.
Công ty hợp danh có thể tăng vốn điều lệ thông qua việc tiếp nhận thêm thành viên hợp danh hoặc thành viên góp vốn. Việc tăng vốn này không chỉ giúp công ty tăng cường năng lực tài chính mà còn mở rộng sự tham gia của các thành viên mới, đóng góp vào sự phát triển bền vững của công ty.

Các trường hợp giảm vốn điều lệ
Trường hợp giảm vốn điều lệ trong công ty TNHH hai thành viên trở lên
Công ty TNHH hai thành viên trở lên có thể tiến hành giảm vốn điều lệ trong một số trường hợp nhất định, nhằm đảm bảo sự cân bằng tài chính và tuân thủ các quy định pháp luật.
- Công ty có thể hoàn trả một phần vốn góp cho các thành viên theo tỷ lệ phần vốn góp của họ trong vốn điều lệ, với điều kiện công ty đã hoạt động kinh doanh liên tục từ 02 năm trở lên kể từ ngày đăng ký thành lập doanh nghiệp. Việc hoàn trả này chỉ được thực hiện khi công ty bảo đảm đã thanh toán đủ các khoản nợ và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài sản khác sau khi hoàn trả vốn cho các thành viên.
- Công ty có thể giảm vốn điều lệ bằng cách mua lại phần vốn góp của một hoặc nhiều thành viên theo quy định tại Điều 51 của Luật Doanh nghiệp 2020. Điều này thường xảy ra khi có thành viên muốn rút vốn khỏi công ty, hoặc khi các điều kiện về quản lý và sở hữu vốn thay đổi.
- Nếu các thành viên không thanh toán đầy đủ và đúng hạn phần vốn đã cam kết góp theo quy định tại Điều 47 của Luật Doanh nghiệp 2020, công ty cũng có thể phải giảm vốn điều lệ tương ứng với số vốn không được thanh toán. Những biện pháp này giúp công ty duy trì sự ổn định trong hoạt động tài chính và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật.
Trường hợp giảm vốn điều lệ của công ty TNHH một thành viên
Đối với công ty TNHH một thành viên, việc giảm vốn điều lệ có thể được thực hiện trong một số trường hợp nhằm đảm bảo sự ổn định tài chính và quyền lợi của chủ sở hữu.
Một trong những trường hợp giảm vốn điều lệ phổ biến là khi công ty quyết định hoàn trả một phần vốn góp cho chủ sở hữu. Điều này chỉ xảy ra khi công ty đã hoạt động liên tục trong ít nhất 02 năm kể từ ngày đăng ký thành lập và đã thanh toán đầy đủ các khoản nợ cũng như nghĩa vụ tài sản khác sau khi hoàn trả vốn cho chủ sở hữu. Điều này cho thấy rằng công ty đã đạt được sự ổn định tài chính nhất định và việc hoàn trả vốn không ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Ngoài ra, nếu chủ sở hữu công ty không thanh toán đầy đủ và đúng hạn phần vốn đã cam kết góp theo quy định tại Điều 75 của Luật Doanh nghiệp 2020, công ty có thể phải giảm vốn điều lệ tương ứng. Quyết định giảm vốn điều lệ cần được thực hiện cẩn trọng để đảm bảo quyền lợi của chủ sở hữu cũng như tuân thủ đúng các quy định pháp luật.
Trường hợp giảm vốn điều lệ của công ty cổ phần
Công ty cổ phần có thể tiến hành giảm vốn điều lệ trong một số trường hợp nhất định, phù hợp với quyết định của Đại hội đồng cổ đông và các quy định pháp luật.
Nếu Đại hội đồng cổ đông quyết định hoàn trả một phần vốn góp cho cổ đông, việc này có thể được thực hiện theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của từng cổ đông trong công ty, với điều kiện công ty đã hoạt động liên tục từ 02 năm trở lên kể từ ngày đăng ký thành lập doanh nghiệp. Đồng thời, công ty phải đảm bảo đã thanh toán đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác sau khi hoàn trả cho cổ đông. 
Công ty có thể giảm vốn điều lệ thông qua việc mua lại cổ phần đã bán theo quy định tại Điều 132 và Điều 133 của Luật Doanh nghiệp 2020. Việc này thường xảy ra khi công ty muốn điều chỉnh cơ cấu cổ đông hoặc trong trường hợp cổ phiếu bị mua lại do vi phạm các điều kiện góp vốn.
Nếu các cổ đông không thanh toán đầy đủ và đúng hạn phần vốn đã cam kết mua theo quy định tại Điều 113 của Luật Doanh nghiệp 2020, công ty có thể phải giảm vốn điều lệ tương ứng với số vốn chưa được thanh toán.
Trường hợp giảm vốn điều lệ của công ty hợp danh
Trong công ty hợp danh, việc giảm vốn điều lệ có thể diễn ra thông qua quá trình chấm dứt tư cách của một thành viên hợp danh. Khi một thành viên hợp danh rút khỏi công ty hoặc bị chấm dứt tư cách vì một lý do nào đó, vốn điều lệ của công ty có thể được điều chỉnh giảm xuống tương ứng với phần vốn mà thành viên đó đã góp vào. 

Hồ sơ đăng ký tăng giảm vốn điều lệ doanh nghiệp
Tại Điều 51 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định về đăng ký thay đổi vốn điều lệ, phần vốn góp, tỷ lệ phần vốn góp như sau:
- Thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp do người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp ký;
- Nghị quyết, quyết định của chủ sở hữu công ty đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; nghị quyết, quyết định và biên bản họp của Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty hợp danh, của Đại hội đồng cổ đông đối với công ty cổ phần về việc tay đổi vốn điều lệ;
- Văn bản của Cơ quan đăng ký đầu tư chấp thuận về việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đối với trường hợp phải thực hiện thủ tục đăng ký góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp theo quy định của Luật Đầu tư.
- Giấy ủy quyền của người nộp hồ sơ
- Căn cước công dân hoặc hộ chiếu của người nộp hồ sơ
Thời gian giải quyết: 03 ngày làm việc sau khi nộp hồ sơ hợp lệ.
Trên đây là những nội dung chia sẻ của Kế Toán Tín Việt về việc tăng giảm vốn điều lệ, nếu quý khách có nhu cầu tư vấn miễn phí vui lòng liên hệ:
 Hotline tư vấn miễn phí O969.541.541 Mr Chiêm (Call/Zalo/Viber)
Theo dõi chúng tôi tại   
TRUNG TÂM DỊCH VỤ GIẤY PHÉP - THUẾ - KẾ TOÁN TÍN VIỆT
Văn phòng: 11/7 Thoại Ngọc Hầu, P. Hòa Thạnh, Q. Tân Phú, TPHCM
Tell: (028)39.733.734 - Hotline O969.541.541
Email: admin@ketoantinviet.com
Website: ketoantinviet.vn - ketoantinviet.com.vn - ketoantinviet.com